Trong xã hội hiện nay, rác thải nguy hại đã trở thành một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất mà chúng ta phải đối mặt. Việc gia tăng sản xuất công nghiệp và tiêu dùng không ngừng đã dẫn đến sự tạo ra một lượng lớn rác thải độc hại, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người. Tuy nhiên, liệu chúng ta đã thực sự hiểu về rác thải nguy hại, rác thải nguy hại gồm những loại nào và có những biện pháp nào để giải quyết vấn đề này? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Rác thải nguy hại là gì ?
Rác thải nguy hại hay còn được biết đến với tên gọi chất thải nguy hại. Là loại rác thải có khả năng gây hại đến sức khỏe con người, động vật và môi trường nếu không được xử lý đúng cách. Chúng bao gồm các chất độc hại, chất gây ô nhiễm, chất gây ung thư, chất gây đột biến gen, chất phân hủy và các chất gây ô nhiễm khác.
Ví dụ về rác thải nguy hại có thể kể đến như pin, ắc quy, thuốc trừ sâu, hóa chất công nghiệp, chất bảo quản, rác thải từ thiết bị điện tử và nhiều loại rác thải từ sản xuất công nghiệp khác. Rác thải nguy hại tiếng anh là gì ? Trong tiếng anh, rác thải nguy hại được gọi là “hazardous waste”.
Rác thải nguy hại gồm những gì ?
Theo quy định pháp luật Việt Nam, rác thải nguy hại bao gồm những loại rác thải có chứa các yếu tố độc hại, phóng xạ, lây nhiễm, dễ cháy, dễ nổ, gây ăn mòn, nhiễm độc hoặc có đặc tính nguy hiểm khác.
Dưới đây là các loại rác thải nguy hại phổ biến:
- Hóa chất công nghiệp: Bao gồm các chất hóa học sử dụng trong sản xuất công nghiệp như axit, kiềm, dung môi hữu cơ, thuốc nhuộm, chất tẩy rửa, chất xúc tác,..
- Chất ô nhiễm từ công nghiệp: Gồm khí thải công nghiệp, bụi, tro, kim loại nặng như thủy ngân, chì, cadmium, asen...
- Rác thải y tế: Bao gồm vật liệu từ các cơ sở y tế như kim tiêm, băng gạc, bình máu, thuốc hết hạn, chất xét nghiệm ô nhiễm...
- Rác thải điện tử: Gồm các thiết bị điện tử cũ như máy tính, điện thoại di động, máy ảnh, pin, bóng đèn huỳnh quang... chứa các chất độc hại như thủy ngân, chì, brom, PBDEs.
- Rác thải nhựa: Bao gồm các sản phẩm nhựa dùng một lần như túi nilon, chai nhựa, ống polymer... không phân hủy tự nhiên và gây ô nhiễm môi trường.
- Rác thải kim loại nặng: Gồm các kim loại như thủy ngân, chì, cadmium, asen, nickel... có khả năng tích tụ trong cơ thể con người và gây hại cho sức khỏe.
- Chất phóng xạ: Bao gồm các chất như uranium, plutonium, cesium-137... có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người.
Tất cả các loại chất thải nguy hại này cần được xử lý an toàn và bền vững để giảm thiểu tác động đến môi trường và sức khỏe con người. Danh mục rác thải nguy hại này cần được quản lý chặt chẽ để đảm bảo an toàn cho môi trường. Để nhận biết và quản lý , các biển báo rác thải nguy hại cần được sử dụng rộng rãi tại các cơ sở sản xuất và khu vực xử lý rác.
Tác hại của rác thải nguy hại
Rác thải nguy hại không chỉ là một vấn đề về vệ sinh môi trường mà còn là mối đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe con người và sự bền vững của hệ sinh thái. Hãy cùng khám phá những tác hại cụ thể mà các loại rác thải này mang lại.
Chất đôc từ rác thải gây ăn mòn
Các rác thải nguy hại có tính axit hoặc kiềm mạnh không chỉ ăn mòn các vật liệu xây dựng và công trình mà còn gây nguy hại lớn đến con người. Khi tiếp xúc, những chất này có thể gây bỏng da nghiêm trọng, đặc biệt nguy hiểm đối với phổi và mắt.
Độ pH là một trong những thang đo phổ biến để đánh giá tính ăn mòn của chất thải. Tuy nhiên, người ta còn dựa vào tốc độ ăn mòn của chất đó trên thép để xác định mức độ nguy hiểm. Chẳng hạn, nếu chất lỏng có độ pH từ 2 đến 12.5 và tốc độ ăn mòn thép lớn hơn 0.25 inch mỗi năm, chất thải đó được coi là có tính ăn mòn cao.
Chất thải nguy hại dễ cháy
Một số chất thải lỏng có thể bắt cháy nhanh vì nhiệt độ cháy thấp hơn 60 độ C. Các chất rắn dễ cháy có thể gây cháy do ma sát, hấp thụ độ ẩm hoặc thay đổi hóa học tự phát trong điều kiện bình thường hoặc khi gặp khí nén. Đặc tính dễ cháy này có thể gây ra cháy nổ, ô nhiễm nghiêm trọng cho môi trường nước và không khí.
Ngoài ra, một số chất thải có khả năng phản ứng oxi hóa tỏa nhiệt với một số chất khác cũng có thể gây cháy nổ, nguy hiểm cho con người và môi trường. Để quản lý các nguy cơ này, cần có biển rác thải nguy hại và các biện pháp an toàn tại nơi lưu trữ và xử lý rác thải.
Một số chất thải dễ gây nổ
Các chất thải độc hại ở dạng rắn và lỏng, ngoài khả năng gây cháy, còn có thể nổ do phản ứng hóa học hoặc va đập, ma sát. Khi phát nổ, chúng có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng như bỏng hoặc thậm chí tử vong.
Chất thải có độc tính
Một số rác thải chứa độc tính có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến sức khỏe con người, thậm chí gây tử vong. Ở mức độ nhẹ hơn, các chất độc này có thể ảnh hưởng qua đường ăn uống, hô hấp hoặc tiếp xúc da, thường dẫn đến các bệnh mãn tính và tích tụ lâu dài trong cơ thể.
Nguy cơ lây nhiễm
Việc thiếu quản lý chặt chẽ và an toàn trong các giai đoạn thu gom, lưu trữ, vận chuyển và xử lý chất thải có thể dẫn đến nhiều rủi ro. Đặc biệt, trong ngành y tế, việc xử lý rác không đúng quy định có thể góp phần lây lan dịch bệnh trên diện rộng. Ngoài ra, rác thải từ các ngành khác cũng có thể gây ra những tác động gián tiếp, dẫn đến dịch bệnh khi không được xử lý đúng cách.
Ảnh hưởng đến môi trường
Tác động của rác thải nguy hại không chỉ diễn ra ngay lập tức mà còn kéo dài qua nhiều năm. Qua quá trình tích lũy sinh học, chất thải này ảnh hưởng đến hệ sinh vật, để lại những hậu quả nghiêm trọng và lâu dài cho môi trường. Sự tích lũy này không chỉ làm thay đổi hệ sinh thái mà còn gây ra những tác động không mong muốn cho con người và các sinh vật khác.
Cách xử lý rác thải nguy hại. Thu gom rác thải nguy hại hiệu quả
Để giảm thiểu ảnh hưởng và tác động của rác thải nguy hại, cũng như bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Chúng ta cần có nhưng biện pháp xử lý cũng như thu gom rác thải nguy hại hiệu quả .
Dưới đây là những các biện pháp xử lý rác thải nguy hại phổ biến hiện nay:
Phương pháp đốt chất thải nguy hại
Phương pháp đốt là một trong những cách hiệu quả nhất để xử lý rác thải nguy hại. Bằng cách đưa rác thải vào lò đốt, chúng ta có thể giảm đáng kể khối lượng và tiêu diệt các chất độc hại. Trong quá trình này, khí thải được làm sạch trước khi thải ra môi trường, đảm bảo không gây ô nhiễm không khí. Phần tro còn lại, được gọi là xi than, sẽ được chôn lấp an toàn dưới đất.
Phương pháp chôn lấp
Đối với các chất thải như tro sau quá trình đốt, rác thải hoặc bùn thải, phương pháp chôn lấp thường được sử dụng. Mỗi loại rác thải nguy hại được chôn lấp trong các hố riêng biệt, với mặt trên phủ lớp chống thấm để ngăn chặn ô nhiễm nước ngầm. Sau khi chôn lấp, rác thải được cách ly với môi trường xung quanh bằng một lớp bê tông. Đồng thời, phần nước rỉ ra từ chất thải tiếp tục được xử lý để đảm bảo an toàn.
Phương pháp tái chế
Tái chế là một giải pháp thông minh và bền vững để xử lý rác thải nguy hại. Các loại rác thải như điện tử, nhựa, giấy và thủy tinh có thể được tái chế để tái sử dụng các vật liệu quý giá, giảm bớt gánh nặng cho môi trường. Tái chế không chỉ giúp tiết kiệm tài nguyên mà còn giảm thiểu lượng chất thải phải xử lý bằng các phương pháp khác. Báo cáo rác thải nguy hại định kỳ là một phần quan trọng trong quy trình quản lý rác thải, giúp theo dõi và đánh giá hiệu quả của các biện pháp xử lý.
Ngoài ra, các công ty xử lý rác thải nguy hại đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo việc xử lý đúng cách và hiệu quả. Ngoài ra, việc xây dựng và duy trì kho rác thải nguy hại đúng quy định cũng rất quan trọng để ngăn ngừa ô nhiễm môi trường. Các công ty thu gom rác thải nguy hại thường có các hợp đồng xử lý rác thải nguy hại với các doanh nghiệp để đảm bảo việc xử lý diễn ra an toàn và hiệu quả.
Tổng kết
Qua bài viết bạn đọc đã phần nào hiểu được về rác thải nguy hại, rác nguy hại gồm những gì và cách xử lý chúng. Việc quản lý và xử lý rác thải nguy hại một cách an toàn và hiệu quả là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường. Chúng ta cần sự hợp tác chặt chẽ giữa các cá nhân, doanh nghiệp và nhà nước để giải quyết vấn đề này một cách bền vững và lâu dài.